زخم معده

زخم معده چیست؟

این عارضه همان زخم‌های باز در دیواره معده یا ابتدای روده کوچک (اثنی‌عشر) است.در اکثر مواقع شیره‌های گوارشی معده به دوازدهه (اثنی‌عشر) راه پیدا می‌کنند که باعث بروز بیماری زخم معده می‌شوند.زمانی‌ که پوشش مخاطی معده و اثنی‌عشر فرسوده شوند،اسید معده و آنزیم‌های گوارشی،دیواره معده و دوازدهه را از بین می‌برند.نتیجه این فرآیند ایجاد زخم‌های باز است که توسط اسید معده دائما تحریک می‌شوند.این وضعیت در صورت عدم درمان می‌تواند موجب خونریزی یا ایجاد سوراخ در معده شود،که داطب برای شما در این مقاله به طور کامل توضیح داده است:

انواع زخم معده:

_ زخم معده که در پوشش معده اتفاق می افتد.

_ زخم دوازدهه ای که در قسمت فوقانی روده کوچک ایجاد می شود.

علائم زخم معده:

_ نفخ

_ سرگیجه

_ تنگی نفس

_ حالت تهوع و استفراغ

_ کاهش وزن بدون دلیل

_ مدفوع تیره و سیاه رنگ

_ سوزش سردل

_ احساس خستگی بی دلیل

_ رنگ پریدگی پوست

_ استفراغ خونی

_ خون تیره در مدفوع

_ دل درد شدید

_ سوزش معده

زمانی که زخم معده حاد می شود ممکن است باعث خونریزی معده و روده شده و مشکلات گوارش شدیدتر و فرد بیمار مشکل خونی و افت فشار را تجربه کند.

علت ایجاد زخم معده:

_ عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری : این عفونت باکتریایی در معده زندگی کرده و سیستم ایمنی به راحتی آن را کنترل می کند.اما در برخی بیماران این عفونت بیش از حد تکثیر شده و با اثرگذاری بر مخاط معده،التهاب مزمن و بیماری زخم معده ایجاد می‌کند.این بیماری معمولا در 60 درصد موارد دلیل زخم‌های اثنی‌عشر و 40 درصد عامل بروز زخم‌های گوارشی است.

_ استفاده بیش‌ از حد داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی : مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی همچون ایبوپروفن،ناپروکسن و آسپرین به ایجاد زخم در معده کمک می‌کنند.آن‌ها هنگام برخورد با پوشش معده باعث تحریک آن ناحیه یا از بین رفتن مخاط می‌شوند.بیش از 50 درصد زخم‌های گوارشی ناشی از استفاده طولانی مدت این داروهای است.

_ سندرم زولینگر _ الیسون : این وضعیت در بروز بیماری زخم معده کمتر شایع است،اما ترشح بیش از حد اسید معده در بیماران مبتلا به سندرم زولینگر _ الیسون باعث بروز بیماری گوارشی مذکور می‌شود.

_ استرس فیزیولوژیکی شدید : استرس میزان PH بدن را از حالت نرمال تغییر داده و باعث افزایش ترشح اسید معده می‌شود.زخم معده‌های استرسی برخلاف زخم‌های معده معمولی که به آرامی شکل می‌گیرند،با سرعت بسیار زیادی ایجاد می‌شوند.

درد زخم معده به کجا می‌زند؟

اصلی‌ترین علائم این عارضه درد معده و سوء هاضمه است. شما دائما حس سوزش یا گاز گرفتن را درون معده خود احساس می‌کنید. این درد بیشتر در بین استخوان سینه و ناف قرار دارد. اگر میزان ترشح اسید معده بدون دلیل زیاد شود، شما بین وعده غذایی و هنگام شب احساس درد بیشتری خواهید داشت و معمولا افراد از خوردن غذا اجتناب می‌کنند.

عوارض احتمالی زخم معده:

_ خونریزی داخلی

_ انسداد مسیر معده به اثنی‌عشر

_ سوراخ شدن دیواره معده یا روده

_ سرطان معده ناشی از عفونت هلیکوباکترپیلوری

تشخیص زخم معده:

_ آندوسکوپی : مشاهده بخش داخلی دستگاه گوارش و برداشت نمونه بافت برای بررسی بیشتر

_ معاینه با اشعه ایکس : بررسی دستگاه گوارش فوقانی، معده و اثنی‌عشر به کمک اشعه ایکس

_ CT اسکن : بررسی اندام‌های داخلی بدن و ارزیابی میزان صدمات بیماری به دیواره معده یا روده

_ آزمایش خون : بررسی عفونت هیلوباکتر پیلوری

_ آزمایش مدفوع: تشخیص وجود عفونت هیلوباکتر پیلوری

_ تست تنفس : آزمایش دقیق برای اثبات وجود عفونت هیلوباکتر پیلوری

درمان زخم معده:

برای درمان این بیماری باید علت آن مشخص شود، سپس دکتر گوارش می‌تواند روش مناسب درمان همچون استفاده از داروی زخم معده یا در مواقع حاد جراحی را انتخاب کند.

درمان غیر جراحی:

_ آنتی‌بیوتیک‌ها

_ مهارکننده پمپ پروتون

_ مسدود کننده‌های گیرنده هیستامین (بلوکرهای)

_ عوامل محافظت کننده سلولی

_ آنتی‌اسیدها

درمان با جراحی:

در مواردی زخم معده اگر پیچیده باشد نیاز به جراحی دارد.زخم‌هایی به جراحی نیاز دارند که ویژگی‌های زیر را داشته باشند:

_ عود کنند

_ بهبود نیابند

_ خونریزی دارند

_ باعث ایجاد سوراخی معده می‌شوند

_ مانع ورود غذا از معده به روده باریک می‌شود

جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

_ برداشتن کل زخم

_ بستن شریان خونریزی دهنده

_ قطع منبع عصبی معده برای کاهش تولید اسید معده

_ گرفتن بافت از قسمت دیگر روده و اتصال آن روی محل زخم

درمان خانگی زخم معده:

_ هنگام شب بموقع خوابیدن

_ مصرف داروهای مُسکن با مشورت پزشک

_ کاهش مصرف نوشیدنی‌های مضر گازدار، صنعتی و پرکافئین

_ انجام فعالیت بدنی برای حفظ سلامت روحی و روانی

_ مصرف لبنیات مانند پنیر،ماست پروبیوتیک و نوشیدنی کفیری

_ مصرف فیبر و میوه ها مانند سیب،توت فرنگی،توت سیاه،تمشک و زغال اخته

_ روغن زیتون

_ کلم بروکلی، گل کلم و تربچه

_ سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج و کلم پیچ