پوست
پوست چیست؟
پوست یک بافت خارجی نرم است که سراسر بدن را پوشانده است. در انسان بزرگترین عضو بدن به شمار می آید که مساحت آن در حدود 2 متر مربع است.با استفاده از یک سیستم چند لایه شامل : لایه های سلولی مختلف ، سد سلولی و روغن های محافظ ، اندام های داخلی ما را از محیط اطراف محافظت می کند.
همچنین ،در حفظ سلامتی نقش مهمی دارد.از جمله این نقش ها می توان به تنظیم دمای بدن از طریق عرق کردن و گرگرفتگی هنگام گرم شدن و برجسته شدن محل رویش مو در هنگام سرما اشاره کرد.علاوه بر این موارد باعث جذب ویتامین دی می شود.برای اطلاعات بیشتر از این مقاله با داطب همراه باشید.
عملکرد های پوست:
_ سیستم دفاعی مکانیکی
_ مانع تبخیر آب بدن (تنظیم حرارت بدن)
_ نشان نژاد هر فرد
_ به کمک سلول های لانگرهانس نقش مهمی را در سیستم ایمنی بدن ایفا می نماید
_ به عنوان یک عضو لامسه خارجی ، پیام های حسی را از طریق اعصاب به مغز و مراکز عصبی منتقل می کند
_ برخی از متواد مضر حاصل از فعالیت های متابولیسمی در سیستم گوارشی و کبد را دفع می کند
_ هورمون ها و آنزیم هارا در داخل بدن حفظ می کند
_ سیستم دفاعی الیمونولوژیکی بدن
لایه های پوست:
_ اپیدرم : بخش بیرونی لایه پوست بوده که ساختار محافظ اولیه را می سازد که به آن لایه شاخی یا استراتوم کورنئوم نیز می گویند.
نقش اپیدرم:
_ ساخت سلول های پوستی جدید
_ رنگ پوست را فراهم کردن
_ محافظت از بدن در برابر محیط خارجی
انسان روزانه 500 میلیون سلول پوست می ریزد.بیرونی ترین قسمت های اپیدرم از 20تا 30 لایه سلول مرده تشکیل شده است.این لایه از ساختار پوست به طور مداوم در لایه های زیرین خود سلول های جدید می سازد .در طی زمان 4 هفته ، این سلول ها به سطح می رسند.سفت می شوند و جایگزین سلول های مرده می شوند.
کراتینوسیت ها شایع ترین نوع سلول در لایه اپیدرم هستند.وظیفه آن ها این است که به عنوان یک مانع در برابر باکتری ها،الکل ها،قارچ ها،ویروس،گرما اشعه ماورا بنفش و از دست دادن آب عمل کنند اپیدرم فاقد رگ های خونی است.
رنگ پوست از رنگدانه ای به نام ملانین می آید که توسط ملانوسیت ها تولید می شود.محصولات آرایشی و بهداشتی مثل پاک کننده ها ، لایه بردار ها ، ترمیم کننده ها یا مر طوب کننده ها بر این لایه تاثیر می گذارند.
علت مهم بودن اپیدرم:
با افزایش سن ، این لایه نازک شده و نگهداری رطوبت برای پوست را مشکل می کند.سرامید ها نقش حیاطی در قابلیت نگهداری رطوبت توسط پوست بازی می کنند که این مسئله می تواند در سنین بالا و در مقابل تابش مستقیم خورشید ، پوست محافظت کند.
در لایه اپیدرم یک عامل مرطوب کننده طبیعی به نام NMF وجود دارد. تماس طولانی مدت با مواد پاک کننده قوی و تغییر شرایط آب و هوایی می تواند به کاهش میزان NMF منجر شود و پوست را شکننده و خشک کند.
_ درم : فیبری است که اپیدرم را پشتیبانی و تقویت می کند
نقش اصلی درم:
_ تولید عرق و چربی
_ ایجاد حس لامسه و گردش خون به پوست
_ رشد مو
علت انجام این وظایف درم این است که ، فولیکول های مو ، رگ های خونی و رگ های لنفاوی در این لایه قرار دارند و در واقع خانه تعدادی از غدد از جمله چربی و عرق است که سبوم (ماده روغنی)تولید می کنند.درم همچنین حاوی گیرنده هایی است که فشار ، درد و گرما را تشکیل می دهد.
علت مهم بودن درم:
_ تامین خاصیت ارتجاعی و کشسانی
_ به عنوان منبع ذخیره آب عمل می کند
_ نقش مهمی به عنوان گیرنده حسی و یک تنظیم کننده داخلی دارد
_ اپیدرم را به کمک شبکه وسیع و ظریف مویرگ های خونی خود تغذیه می کند
_ در مقابل آسیب های فیزیکی محافظت می کند
_ به کمک شبکه محکمی از کلاژن و رشته های پروتئینی الاستین سبب استحکام بافت پوست می شود.
_ بافت زیر پوستی :
عمیق ترین لایه پوستی بوده که یک لایه زیر پوستی از چربی در زیر درم تشکیل شده و مواد مغذی را برای دو لایه دیگر پوست فراهم می کند و همچنین به صورت عایق به محیط بیرون عمل می کند.
نقش اصلی هیپودرم:
این لایه به دلیل فراوانی سلول های چربی ، خاصیت کشسانی بسیار داشته و به عنوان ضربه گیر (مثل عملکرد فنر ها در اتومبیل ) عمل می کند .ضربه گیری این لایه ، نقش بسیار مهمی در نگهداری مویرگ های خونی و حس گرهای عصبی دارد.
انواع پوست:
_ چرب : اغلب پوست صورت این افراد براق است و جوش های بسیاری مشاهده می شود.این ظاهر به این دلیل است که غدد چربی در لایه درم روغن زیادی تولید می کند که باعث ایجاد منافذ بسیاری در پوست می شود.
_ خشک : نیاز به استفاده دائمی از کرم های مغذی و مرطوب کننده ها برای تجدید مواد معدنی خود دارد.
_ مختلط : پوست مختلط که در برخی از قسمت های صورت مانند پیشانی ، بینی و چانه پوست چرب و دارای منافذ باز و جوش های سر سیاه است و در نواحی گونه ها خشک است.
نرمال : پوست نرمال شفاف بوده و هیچ کدام از علائم فوق را ندارد.
مراقبت های لازم:
_ محافظت در برابر اشعه خورشید
_ شستشوی صورت
_ سلامت بدن
_ پاکسازی صورت
_ مراقبت های شبانه پوست
_ استفاده از ضد آفتاب
_ ترک سیگار
_ میزان و ساعت خواب مناسب
بیماری های پوستی:
_ بیماری گال : التهاب پوستی همراه با خارش به دلیل گزش حشرات که مسری بوده و با تماس به وسایل فرد آلوده به دیگران منتقل می شود.
_ زونا یا تبخال : بیماری پوستی که در اثر عفونت با ویروس آبله مرغان در بدن ایجاد می شود.بیماری التهاب دردناکی است و اغلب در یک طرف بدن بروز می کند.
_ اگزانتم ویروسی : بسیاری از عفونت های ویروسی می تواند باعث ایجاد التهابات قرمز در مناطق وسیعی از پوست شوند.این بیماری در کودکان شایع است.
_ کهیر : شامل تکه های برجسته قرمز و همراه با خارش هستند که بر روی پوست که به صورت ناگهانی پدید می آیند،و معمولا از یک واکنش آلرژیک است.
_ تبخال : ویروس های ایجاد شده تبخال (HSV1) و(HSV2) نام دارند که می تواند باعث ایجاد تاول های دوره ای یا سوزش پوستی در اطراف یا ناحیه تولید مثلی شوند.
_ ملانوما و کارسینوم : مرگبارترین بیماری هستند که می توانند در صورت تاخیر تشخیص و درمان بیماری، با گسترش به سایر قسمت های بدن موجب مرگ شوند.