سرطان خون

سرطان خون چیست؟

سرطان خون بیماری خطرناکی و کشنده ای است که در یک نقطه از بدن شروع شده و در صورتی که به موقع تشخیص داده نشود تمام بدن را در گیر می کند.بیماری سرطان خون یا لوسمی با آسیب به گلبول های سفید ،گلبول های قرمز و پلاکت های خون ایجاد می شود.در چنین شرایطی عملکرد طبیعی خون از بین رفته و نمی تواند با عفونت مقابله کند یا اینکه خون ریزی را مهار کند.در ادامه مطلب با داطب همراه باشید.

انواع سرطان خون:

_ حاد : بدن مورد حمله ناگهانی قرار می گیرد،سرطان خون رشد تندی دارد و سریع گسترش می یابد.

_ لوسمی حاد لنفوئیدی(ALL) : در کودکان شایع است ولی در بزرگسالان نیز رخ می دهد.

_ لوسمی حاد میلوئیدی(AML) : شایع ترین نوع لوسمی در بزرگسالان است.ولی ابتلای کودکان به این نوع سرطان خون نیز وجود دارد.

_ مزمن : این نوع سرطان خون روندی رشدی آهسته دارد و به اصطلاح نوع “تنبل” سرطان است و در بلند مدت گسترش می یابد.

_ لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) : شایع ترین سرطان خون بزرگسالان است کهتا سال ها بدون علامت به گسترش سلول های سرطانی ادامه می دهد.

_ لوسمی مزمن میلوئیدی (CML) : ایننوع نیز در بزرگسالان بیشتر است .طی سال های متمادی با علائم کمی وجود خود را نشان می دهد.

_ سرطان خون دوران کودکی : برخی از دسته های سرطان خون ، هم کودکان ، هم بزرگسالان را درگیر می کند.علائم و درمان ها برای بزرگسالان و کودکان باهم تفاوت دارد و به همین دلیل لازم است شرح آن جداگانه بیان شود.

علائم سرطان خون:

_ تورم غدد لنفاوی

_ احساس درد و ناراحتی در ناحیه مفاصل و استخوان ها

_ ابتلا به عفونت های شدید و عود کننده

_ کاهش وزن سریع بدون رژیم خاص

_ کبودی راحت بدن

_ خونریزی راحت بافت های مختلف

_ بزرگی طحال

_ تب و لرز بدون دلیل روشن

_ تورم کبد

_ خون ریزی تکرار شونده از بینی

_ احساس خستگی مفرط و ضعف جسمانی شدید

_ تعریق زیاد بخصوص در شب موقع خواب

علت افزایش ابتلا به سرطان خون:

_ سیگار و دخانیات

_ تماس با ترکیبات شیمیایی

_ سابقه مصرف داروهای شیمی درمانی

_ قرار گرفتن در معرض تشعشعات

_ برخی از اختلالات خونی

_ سابقه خانوادگی

_ جنسیت

اختلالات خونی:

_ پلی سیتمی ورا : این اختلال خونی سبب ساخت و تولید بیش از حد گلبول های قرمز خون می شود.

_ ترومبوسیتمی اساسی : فرد مبتلا به ترومبوسیتمی با مشکل تولید غیر طبیعی و زیاد پلاکت خون دست و پنجه نرم می کند.

_ میلوفیبروز ایدیوپاتیک : این وضعیت پزشکی نوعی اختلال مغز استخوان است.در این وضعیت مغز استخوان دچار اختلال در تولید سلول های خونی می شود و آن ها را با مواد فیبر اسکار جایگزین می کند.

اختلالات ژنتیکی:

_ کم خونی فانکونی : نقص ژنتیکی است.

_ سندرم بلوم : اختلالات ژنتیکی.

_ کم خونی Diamond-Blackfan : آپلازی گلبول قرمز خالص ارثی.

_ آتاکسی تلانژکتازی : عارضع ارثی ژنتیکی.

_ سندرم Li-Fraumeni : اختلال ارثی مستعد سرطان

_ نوتروپنی مادرزادی شدید : تحت عنوان سندرم کاستمن شناخته می شود.

_ نورو فیبروماتوز نوع1 : اختلال تومور ناشی از جهش ژنتیکی.

_ برخی اختلالات که از بدو تولد وجود دارند : نوزاد با یک نسخه اضافی از کروموزوم 8 یا 12 متولد می شود.

تشخیص:

_ معاینه بالینی

_ آزمایش خون

_ آزمایش مغز استخوان

_ تست های تصویربرداری (سی تی اسکن)

آزمایش سرطان خون چه اطلاعاتی را به ما می دهد؟

_ این که نوع سرطان از کدام نوع است.

_ این که سرطان خون تا چه میزانی رشد کرده است.

_ چه اقداماتی مناسب شرایط بیمار است و می تواند به بهبودی آن ها کمک کند.

مراحل سرطان خون:

به طور عمده به چهار مرحله تقسیم شده است:

مرحله اول : شامل بزرگ شدن غدد لنفاوی به علت افزایش ناگهانی تعداد لنفوسیت های در خون است.خطر سرطان در این مرحله بسیار کم است زیرا سرطان هنوز گسترش نیافته و یا هیچ اندامی را تحت تاثیر قرار نداده است.

مرحله دوم : طحال ، کبد و غدد لنفاوی متورم می شوند. در این مرحله رشد لنفوسیت ها بسیار زیاد است و تجمع آن ها سبب بزرگی طحال و کبد می شود.

مرحله سوم : کم خونی از علائم بارز در مرحله سوم سرطان خون است. تکثیر زیاد لنفوسیت های سرطانی در مغز استخوان عرصه را بر تولید گلبول های قرمز تنگ کرده است.

مرحله چهار : در این مرحله میزان پلاکت های خون به سرعت دچار روند کاهشی می شوند.سلول های سرطانی بر روی ریه ها و سایر اندام ها تاثیر می گذارند .کم خونی در این مرحله به شکل حاد ظاهر می شود و علائم آن بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد.

درمان:

_ پرتودرمانی : انکولوژیست ها از پرتودرمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی در یک ناحیه خاص از بدن استفاده می کنند.

_ شیمی درمانی : روشی برای از بین بردن سلول های بدخیم در سرطان خون است.

_ پیوند سلول های بنیادی : پرتودرمانی و شیمی درمانی معمولا هم بر سلول های خوب و هم بد مغز استخوان تاثیر دارند.برای برطرف کردن این مشکل می توان سلول های بنیادی اهدا شده را به بیمار تزریق کرد تا سلول های خونی سالم تولید شوند.

_ ایمونوتراپی : یکی از روش های جدید درمان سرطان به شمار می آید سیستم ایمنی برای مبارزه با سرطان تقویت می شود.

_ جراحی : برداشت بافت های سرطانی با جراحی در مواردی توصیه می شود.

عوارض شیمی درمانی:

_ کم خونی

_ نوتروپنی : کاهش نوتروفیل های خون می تواند منجر به عفونت های جدی شود.

_ ترومبوسیتوپنی : به دلیل کاهش تعداد پلاکت ها در بریدگی ها یا جراحات خون ریزی بیش از حد رخ می دهد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

علائم حاد اغلب به طور ناگهانی ظاهر می شوند و گاهی شبیه علائم آنفولانزا هستند .علائم گاهی می تواند به حدی شدید باشند که بیماران را وادار کند تا بلافاصله به پزشک مراجعه کند.

در نوع مزمن این بیماری علائم ممکن است تا چندیدن سال ظاهر نشود . برای مثال سرطان CLL و CML عمدتا به صورت تصادفی در طول آزمایش های روتین خونی تشخیص داده می شوند.اما با گذشت زمان با افزایش تعداد سلول های بدخیم در مغز استخوان و سایر اندام ها علائمی پدیدار می شود که فرد باید پس از مشاهده آن ها به پزشک مراجعه کن.علائم و نشانه های مرتبط با سرطان خون عبارتند از :

_ کبودی و خون ریزی بی دلیل

_ ابتلای مکرر به انواع عفونت ها

_ تب ، تعریق شبانه ، کاهش وزن غیر منتظره

_ متورم شدن غده های لنفاوی

ریزش مو در سرطان خون:

شیمی درمانی و پرتودرمانی تکثیر سلول های سرطانی را متوقف می کنند و این روند بر رشد و تکثیر فولیکول های مو نیز تاثیرگذار است.بیماران مبتلا به سرطان خون ممکن است تمام یا بخشی از موهای خود را طی شیمی درمانی و پرتو درمانی از دست بدهند.ریزش مو معمولا بر ابرو ها ،مژه ها و گاهی تمام موهای بدن تاثیر می گذارد.

ریزش مو ممکن است به تدریج یا نسبتا سریع پس از شیمی درمان رخ دهد و ممکن است بین دوتا سه هفته طول بکشد تا موها شروع به ریزش کنند.البته این دوره زمانی از فردی به فرد دیگر و بسته به نوع درمان و دارو ها متفاوت است .با این حال ، مدتی پس از شیمی درمانی سلول های غیر سرطانی از جمله فولیکول های مو به حالت طبیعی خود بر می گردد.

طول عمر بیماران سرطان خون چقدر است؟

بیماری سرطان خون کشنده است و طول عمر بیماران را کم می کند.اما نمی توان دقیقا مشخص کرد فرد تا چه مدت بعد از بروز علائم زنده می ماند.زیرا مجموعه ای از عوامل بر طول عمر بیماران تاثیر می گذارد.سن و سال بیمار مرحله ی بیماری ونوع درمانی که بیمار دریافت می کند در طول عمر بیمار تاثیر گذار است.