گوشی پزشکی

گوشی پزشکی چیست؟

گوشی پزشکی یا استتوسکوپ ، وسیله‌ای است که برای شنیدن صداهای داخلی بدن مانند قلب ، ریه ، روده و جریان خون به کار می‌رود.گوشی پزشکی به پزشکان کمک می‌کند تا بتوانند بیماری‌های مختلف را تشخیص دهند یا وضعیت سلامت بیمار را بررسی کنند. انواع مختلفی از گوشی پزشکی وجود دارد که بر اساس نوع کاربرد ، ساختار ، تکنولوژی و کیفیت صدا متفاوت هستند.با داطب همراه باشید:

تاریخچه گوشی پزشکی

علم پزشکی از مهمترین علوم است که با جان موجودات زنده سر و کار دارد و به علت نبود فضای آزمایشگاهی که بتوان به راحتی آزمون و خطا کرد، نیازمند ابزار بسیار دقیقی است. گوشی پزشکی برای اولین بار در سال 1816 و در کشور فرانسه اختراع شد. رنه لاینک فرانسوی به دنبال محدودیت فرهنگی که در پس معاینه قفسه سینه بیماران داشت، تصمیم گرفت که وسیله‌ای برای حل آن بسازو که این اتفاق موجب شد گوشی بسازد که به سمع بهتر و متمرکز شدن صدا نیز کمک می کرد و به این طریق اولین گوشی پزشکی متولد شد. این گوشی به شکل شیپور بود و یک خروجی برای دریافت صدا و یک خروجی نیز برای دریافت آن داشت.

اجزای تشکیل دهنده گوشی پزشکی:

_ دیافراگم
_ بل
_ لوله
_ هدست
_ ایرتیپ گوشی
_ سرگوشی

کاربرد دیافراگم:

دیافراگم یک صفحه دایره ای تخت به قطر حدود 3.5cm می باشد که بر روی سطح بدن فرد برای دریافت و انتقال صدای زیر،با فرکانس بالا مانند صدای اول و دوم ضربان قلب، قرار می گیرد و هر چقدر سطح آن صاف تر نازک تر و محکم تر باشد،کیفیت فیلتر صداهای فرکانس پایین در آن بیشتر است.

بل:

یک قطعه مخروطی شکل در پشت دیافراگم که فاقد پرده بوده و وظیفه انتقال صدای بم (مناسب برای کودکان) با فرکانس کمتر مانند صدای سوم و چهارم ضربان قلبی را به عهده دارد. قطر بل در گوشی پزشکی بزرگسالان 2.5cm است. هرچه عمق بل بیشتر باشد گوشی پزشکی عملکرد بهتری از خود نشان می دهد.

سرگوشی:

به مجموع بل و دیافراگم سرگوشی گفته می شود.

کاربرد لوله:

لوله همان تیوپ اتصال دهنده سرگوشی به گوشی است که انتقال صدای دریافتی از سرگوشی و کاهش صداهای اضافه جز اصلی ترین وظایف آن می باشد،و بهترین جنس آن PVC می باشد،لوله های نازک صدای فرکانس پایین را از بین برده که به تشخیص نادرست می انجامد. طول لوله چیزی در حدود 45 الی 68 سانتی متر درازا دارد، و مقدار کوتاهی یا بلندی آن بستگی به نوع گوشی پزشکی دارد. و تاثیری بر روی انعکاس صدا ندارد.

هدست یا گوشی:

صداهای دریافتی از بل توسط لوله به هدست منتقل می شود،جنس این گوشی در بیشتر گوشی های پزشکی از آلومینیوم سبک و یا استیل ضد زنگ ساخته شده است.

ایرتیپ گوشی:

ایرتیپ گوشی یک قسمت لاستیکی برای قرار گرفتن گوشی در داخل گوش است وظیفه آن کیپ کردن گوشی در داخل گوش بوده و از شنیدن صدای محیط جلوگیری می کند. جنس آن از سیلیکون نرم یا پلاستیک سخت می باشد. که کیفیت سیلیکونی آن برای استفاده بهتر بوده و از گوش خارج نمی شود.

کاربرد:

_ شنیدن صداهای قلبی

_ صداهای ریوی

_ صداهای شکمی

شنیدن صداهای قلبی:

نوع بیماری را می توان با شنیدن انواع صدای تپش قلبی بیمار و آریتمی تشخیص داد. همچنین با گوشی پزشکی علاوه بر صدای تپش قلب،می توان صدای جریان خون در کاروتید گردنی و باقی عروق بزرگ را در هنگام اندازه گیری فشار خون شنید.

شنیدن صداهای ریوی:

با گوشی پزشکی ورود و خروج هوا از داخل ریه یا به عبارتی دم و بازدم باعث ایجاد صداهای ریوی شده که با قابل شنیدن می باشد.در صورت وجود ناهنجاری یا انسداد در مسیر عبور هوای ریوی صداهای طبیعی مانند صدای برونشیال، صدای وزیکولار،و صدای برونکووزیکولار تغییر کرده و به صداهای غیر نرمال مانند ویز، استریدور، رونکای، کراکل نرم یا رال خشن تبدیل می شوند که شنیدن آنها در تشخیص بیماری بسیار موثر است.

شنیدن صداهای شکمی:

روده های انسان به دلیل نوع تحرکی که دارد انواع زیادی صداهای شکمی تولید می کند. در بعضی از بیماری ها مانند انسداد روده و سندروم روده تحریک پذیر، فتق شکمی و … صداهای تولید شده از حالت طبیعی خارج شده که با شنیدن آن ها می توان تشخیص به موقع داد.

انواع گوشی های پزشکی:

_ آکوستیک

_ دیجیتال(الکترونیک)

_ مغناطیسی

_ گوشی پزشکی نوزاد

_ دامپزشک

آکوستیک:

گوشی پزشکی آکوستیک یک نوع گوشی پزشکی است که برای شنیدن صداهای داخلی بدن مانند قلب ، ریه ، روده و جریان خون استفاده می‌شود. این گوشی از سه بخش اصلی تشکیل شده است: دیافراگم ، تیوب و گوشی. دیافراگم قسمتی است که روی قسمت مورد معاینه قرار می‌گیرد و صدا را دریافت می‌کند. تیوب قسمتی است که صدا را از دیافراگم به گوشی منتقل می‌کند. گوشی قسمتی است که در گوش پزشک قرار می‌گیرد و صدا را به گوش می‌رساند.

گوشی پزشکی آکوستیک معمولا دو سر دارد که یکی دیافراگم و دیگری بل نام دارد. دیافراگم برای شنیدن صداهای بلند و بم مانند صدای قلب مناسب است. بل برای شنیدن صداهای زیر و تیز مانند صدای ریه مناسب است.

گوشی پزشکی آکوستیک در انواع مختلفی ساخته می‌شود که برخی از آنها عبارتند از:

_ گوشی پزشکی تک سر: این نوع گوشی فقط یک طرف دارد که دیافراگم است. این گوشی برای کارهای تخصصی و با کیفیت بالاتر استفاده می‌شود.

_ گوشی پزشکی دو سر: این نوع گوشی دو طرف دارد که یکی دیافراگم و دیگری بل است. این گوشی برای شنیدن صداهای مختلف بر اساس زیر یا بم بودن مناسب است.

_ گوشی پزشکی قابل تنظیم: این نوع گوشی یک طرف دارد که می‌تواند به صورت دیافراگم یا بل تنظیم شود. این گوشی برای شنیدن صداهای متنوع مناسب است.

دیجیتال (الکترونیک):

این گوشی ها با داشتن سنسورهای تقویت کننده (پیزوالکتریک ها)، صدای دریافتی توسط دیافراگم را تا چندین برابر تقویت می کنند و صدایی به مراتب بلندتر در اختیار فرد شنونده (پزشک) می‌گذارند. این تقویت صدا باعث می شود تا فرد از روی لباس نیز معاینه شود و حس بهتری به بیمار منتقل کند.

ویژگی گوشی پزشکی دیجیتال:

_ امکان ذخیره سازی صدا ها

_ فیلتر کردن صدا های مزاحم

_ تنظیم حالت انتخابی برای معاینه های مختلف

_ امکان تنظیم کم و زیادی صدا

_ امکان شنیدن صدا با هندزفری

_ شفافیت بیشتر صدا

مغناطیسی:

گوشی پزشکی مغناطیسی یا گوشی پزشکی دیجیتال نوعی گوشی پزشکی است که از تکنولوژی مغناطیسی برای تقویت و تبدیل صداهای داخلی بدن به سیگنال الکترونیکی استفاده می‌کند. این نوع گوشی پزشکی مزایایی مانند کاهش نویز محیط ، افزایش دقت و وضوح صدا ، قابلیت ذخیره و انتقال داده‌ها و امکان تنظیم حساسیت و فرکانس صدا را دارد. گوشی پزشکی مغناطیسی مناسب برای متخصصین قلب ، ریه ، داخلی و دیگر پزشکانی است که نیاز به شنیدن صداهای دقیق و روشن دارند.

گوشی پزشکی نوزاد (جنین):

این گوشی ها بیشتر صداهای ضعیف و ریز و کم ارتعاش را دریافت می‌کنند و به همین علت دارای شکل شیپوری مانند هستند (که البته این مورد برای تقویت سطح صدا و انتقال صدای قلب جنین به گوش شنونده نیز هست).تعداد و میزان استفاده از گوشی پزشکی نوزاد (جنین) به دلیل نوع کاربری آنها نسبتا کمتر است.

گوشی دامپزشکی:

علاوه بر این گوشی‌های پزشکی که انواع مختلفی داشتند و مخصوص معاینه انسان هستند، گوشی های طبی نیز وجود دارند که از آن ها برای معاینه و تشخیص بیماری دام و حیوانات استفاده می‌شود.

کدام نوع گوشی های پزشکی بیشترین کاربرد را دارند؟

استتوسکوپ های آکوستیک که ساده‌ترین انواع گوشی پزشکی از برند B.WELL هستند، بیشترین موارداستفاده را بین پزشکان، دانشجویان پزشکی و پرستاران دارند.

ویژگی های گوشی پزشکی:

_ دیافراگم و بل آنقدر سنگین هستند که روی سطح بدن محکم بخوابند

_ پوشش دیافراگم سفت و سخت است

_ قطر بل به اندازه‌ای است که فضای بین دنده‌ای را در بزرگسالان بپوشاند و به اندازه‌ای عمیق است که با بافت پر نشود

_ بل و دیافراگم در اندازه کودکان برای استفاده در کودکان است

 _ یک حلقه لاستیکی یا پلاستیکی در اطراف لبه های زنگ قرار دارد تا از تماس ایمن با سطح بدن اطمینان حاصل شود

_ لوله ضخیم، سفت و سنگین باشد. این لوله بهتر از لوله نازک، الاستیک یا بسیار انعطاف پذیر است

_ طول لوله بین 30.5 تا 40 سانتی متر (12 و 18 اینچ) باشد تا اعوجاج به حداقل برسد

از عوامل تاثیر گذار در قیمت گوشی پزشکی یک محصول:

_ جنس مواد به کار رفته

 _ تکمه گو

_ ضخامت لوله و طول آن

_ دوام و عمر مفید (برای این مورد 1 تا 2 سال بعد از استفاده از گوشی، کیفیت صدای آن را با مدل نو مقایسه کنید، بر خلاف تصور بسیاری از ما، متاسفانه کیفیت ها تغییر زیادی دارند

_ تکنولوژی به کار رفته در محصول

_ دیافراگم و بل

_ بخش ­های الکترونیکی استفاده شد

_ برند تجاری (از مهمترین عوامل افزایش قیمت گوشی پزشکی است)

نگهداری از گوشی­ های پزشکی:

_ استفاده از کیف مناسب برای نگهداری آن

_ ضدعفونی گوشی با محلول الکل یا آب و صابون به وسیله یک دستمال نرم

_ تمیز کردن بخش پلاستیکی درون گوش برای جلوگیری از انسداد آن به مرور زمان

_ عدم قرار گیری گوشی در برابر نوسانات شدید دمایی

_ عدم قرار گیری گوشی و اجزای آن را درون محلول­ های پاک کننده