آپاندیس

آپاندیس چیست؟

آپاندیس زائده کوچکی است که به روده متصل شده و در سمت راست پایین شکم قرار دارد.از آن جا که مجرای آپاندیس کوچک است.ممکن است به خوبی تخلیه نشود.لذا انسداد ایجاد شده در آن باعث تکثیر باکتری ها در داخل آپاندیس شده که این می تواند منجر به تشکیل چرک و تورم و فشار دردناک در شکم شما شود.

این اندام توخالی، در نوک سکوم و معمولا در ربع تحتانی سمت راست شکم قرار دارد. با این حال، بسته به اینکه مشکلات رشدی غیر طبیعی از جمله چرخش ناقص روده یا هر شرایط خاص دیگری مانند بارداری یا جراحی های قبلی شکم وجود داشته باشد، می تواند تقریبا در هر ناحیه از شکم قرار گیرد.بنابراین آپاندیس تمامی افراد در یک محل قرار ندارد و گاهی اوقات می تواند در پشت روده بزرگ ، پشت کبد یا در لگن قرار داشته باشد.

برای ادامه مطلب با داطب همراه باشید

انواع آپاندیسیت:

بیماری آپاندیسیت 2 نوع است.در بیشتر افراد حاد بوده،اما گاهی ممکن است بیماری مزمن باشد.

_ حاد

_ مزمن

آپاندیسیت حاد:

این مورد شدید و ناگهانی ایجاد می شود و بیشتر افراد 10تا30 سال را تحت تاثیر قرار می دهد.در مردان بیشتر از زنان دیده شده و در طول 24 ساعت درد بسیار شدت پیدا می کند. در صورت عدم درمان ممکن است آپاندیس بترکد.این نوع بیماری بسیار سریع بوده و حدود 9% افراد به آن مبتلا می شوند.

آپاندیسیت مزمن:

نسبت به نوع حاد بسیار کمتر اتفاق می افتد.معمولا علائم نوع مزمن بیماری خفیف بوده و بعد از ابتلا به آپاندیس حاد ایجاد می شود.علائم ممکن است چند هفته ،چند ماه یا حتی چند سال ناپدید شود و دوباره به وجود بیاید.

علائم عود آپاندیس:

احساس درد ناگهانی که این درد در سمت راست پایین شکم یا درد در نزدیکی ناف که به سمت پایین حرکت می کند.(این معمولا اولین علامت است) این درد ممکن است در ابتدا مانند یک کرامپ یا گرفتگی باشد و به هنگام سرفه ، عطسه یا تحرک بدتر شود.در ادامه به سایر علائم آپاندیس اشاره می کنیم که شامل :

_ نفخ و باد شکم

_ تب 38_40 درجه سانتی گراد

_ یبوست یا اسهال

_ تورم شکم

_ تهوع و استفراغ بلافاصله پس از شروع درد شکم

_ بی اشتهایی

علل عود آپاندیس:

زمانی اتفاق می افتد که داخل آپاندیس شما مسدود شده باشد .این عارضه ممکن است در اثر عفونت های مختلف ویروسی ، باکتریایی و یا انگل در دستگاه گوارش شما ایجاد شود یا ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که لوله ای که به روده بزرگ و آپاندیس شما ملحق می شود توسط مدفوع مسدود شده باشد.

علائم ترکیدن آپاندیس:

_ درد معده شدید که قبلا سابقه نداشته

_ تب و لرز

_ تکرر ادرار

_ حالت تهوع و بی اشتهایی

درد معده شدید:

آپاندیس معمولا همراه با درد شدید در قسمت ناف به سمت راست آغاز می شود.التهاب آپاندیس می تواند با درد هنگام قدم ،سرفه و حرکات تند ماشین همراه باشد.

تب و لرز:

به طور کلی تب به معنای وجود التهاب در بدن است .اگر این تب همراه با درد معده همراه شود احتمال آپاندیسیت افزایش می یابد.

تکرر ادرار:

به دلیل اینکه در بعضی افراد آپاندیس به پایین بدن و مثانه، نزدیک است،در صورت التهاب آپاندیس و فشار به مثانه می تواند باعث تکرر ادرار شود که در صورت همراه شدن با علائم دیگر ممکن است نشانه آپاندیس باشد.

حالت تهوع و بی اشتهایی:

این علائم می تواند دلایل بسیاری از بیماری ها از جمله وجود باکتری در معده باشد.اما گاهی التهاب آپاندیس روی دستگاه گوارش تاثیر می گذارد و منجر به حالت تهوع و استفراغ و بی اشتهایی می شود که باید حتما به پزشک مراجعه کرد.

عملکرد آپاندیس چیست؟

دیواره آپاندیس از سلول های ماهیچه ای و مخاطی تشکیل شده است .انقباض ماهیچه های دیواره،مخاط ترشح شده از سلول های بافت پوششی یا غذای گوارش یافته به وسیله روده را از این اندام خارج می کند.

_ کولوسیت های مستقر در آپاندیس در سه دهه اول زندگی نقش کمکی در سیستم ایمنی بدن دارند و آنتی ژن های ورودی به لوله گوارش را از بین می برند.

_ محلی برای تولید سلول های اندوکرین در جنین که مولکول های مهم برای تنظیم همئوستازی بدن را می سازد.

_ آپاندیس محل تجمع و تکثیر باکتری های مفید روده است.

آپاندیس در بارداری:

یکی از شایع ترین دلایل نیاز به جراحی در دوران بارداری است و تشخیص و تفکیک آن از علائم و تغییرات جسمی ایجاد شده در بارداری مشکل است که این امر در سه ماه سوم بارداری دشوارتر هم می شود.پس به هنگام تب ، اسهال ، تهوع استفراغ ، بی اشتهایی ، خونریزی واژینال و یا احساس درد در ربع پایین سمت راست شکم که شایع ترین علامت آپاندیسیت است.حتما موضوع را با پزشک زنان خود در میان بگذارید.

تشخیص عود آپاندیس:

_ معاینه فیزیکی میزان درد شکم

_ آزمایش های خون برای بررسی عفونت آپاندیس

_ تست های تصویر برداری و سی تی اسکن شکم

_ آزمایش ادرار

_ سونوگرافی

روش های درمان:

درمان آپاندیس شامل جراحی آپاندیس ملتهب است .البته برای درمان عفونت ، قبل از جراحی ممکن است یک روز آنتی بیوتیک تجویز شود.

_ دارویی

_ جراحی

درمان دارویی:

_ مصرف آنتی بیوتیک برای کوچک کردن آپاندیس و از بین بردن عفونت در آپاندیسیت های حاد و بدون عارضه

_ مسکن های بدون نسخه (OTC) که اغلب به منظور کاهش درد پس از مرخصی از بیمارستان استفاده می شود.

جراحی آپاندیس:

درمان آپاندیسیت با توجه به تشخیص پزشک و شرایط بیمار از جمله شدت التهاب آپاندیس و سوابق پزشکی به 2 روش انجام می شود که شامل:

_ جراحی باز

_ لاپاروسکوپی

آپاندکتومی باز:

در عمل جراحی باز ، پزشک جراح یک بریدگی در سمت راست و پاییت شکم ایجاد می کند و از محل همین بریدگی، آپاندیس را با دقت از بافت های اطراف جدا کرده و خارج می کند.سپس جای این بریدگی را با بخیه می بندد.

آپاندکتومی باز برای چه کسانی استفاده می شود؟

اگر آپاندیس پاره شده و محتویات آن در داخل حفره شکم پخش شده باشد ،با استفاده از این روش این امکان فراهم می شود که پزشک حفره شکمی را تمیز کند.همچنین روش آپاندکتومی باز برای افرادی که قبلا عمل جراحی باز شکم انجام داده اند گزینه بهتری است.

آپاندکتومی لاپاراسکوپی:

پزشک جراح ،عمل جراحی برداشت آپاندیس را با استفاده از لاپاروسکوپ برای مشاهده داخل حفره شکمی انجام می دهد.در این روش جراح از طریق چند بریدگی کوچک که بر روی شکم آپاندیس را بررسی می کند.سپس با استفاده از یک لوله کوچک و باریک به نام کانولا از طریق این بریدگی به حفره شکم وارد می شود .کانولا برای باد کردن شکم با گاز دی اکسید کربن مورد استفاده قرار می گیرد .این گاز به جراح امکان می دهد که بتواند آپاندیس را با وضوح بیشتری ببیند.

پس از وارد شدن گاز دی اکسید کربن به شکم، یک ابزار جراحی به نام لاپاراسکوپ از طریق بریدگی ها وارد شکم می شود.لاپاراسکوپ به شکل یک لوله دراز و نازک است که یک چراغ قوی و یک دوربین با کیفیت بالا در نوک آن تعبیه شده است.

این دوربین تصویر داخل حفره شکم را بر روی یک صفحه مانیتور نشان می دهد و جراح از این طریق می تواند داخل شکم شما را با وضوح بالایی ببند و ابزار جراحی را جهت انجام عمل جراحی به سمت نقطه نقطه مورد نظر خود هدایت کند.

سپس پزشک در صورت مشاهده زائده آپاندیس در تصویر ، انتهای آن را با بخیه می بندد و آن را خارج می کند.سپس بریدگی های کوچک روی سطح شکم شما تمیز، ضد عفونی ،بخیه و پانسمان می شود.

جراحی لاپاراسکوپی برای چه کسانی استفاده می شود؟

جراحی لاپاراسکوپی معمولا بهترین گزینه برای افراد سالمند و بیمارانی که اضافه وزن دارند،می باشد.خطرات و عوارض ناشی از این عمل خیلی کمتر از عمل آپاندکتومی باز است ودوره بهبودی بعد از آن هم عموما خیلی کوتاه تر است.

عوارض بعد از جراحی:

_ خونریزی

_ آسیب به اندام های مجاور

_ عفونت زخم

_ قرمزی و تورم شکم

_ انسداد روده

تخلیه آبسه پیش از جراحی:

اگر آپاندیس شما ترکیده باشد و در اطراف آن آبسه ایجاد شده باشد پزشک ممکن است با قرار دادن لوله ای از طریق پوست در داخل آبسه آن را تخلیه کند. آپاندکتومی را می توان چند هفته بعد از کنترل کامل عفونت انجام داد.

آمادگی برای جراحی آپاندیس:

_ 8 ساعت پیش از عمل ناشتا باشید

_ حتما نام دارویی که مصرف می کنید را پیش از عمل با دکتر خود در میان بگذارید

_ اگر باردار هستید یا فکر می کنید که باردارید حتما به پزشک خود اطلاع دهید

_ حساسیت های دارویی خود را به پزشک اطلاع دهید

_ برای کمک در امور حتما با خود همراه ببرید

_ پیش از جراحی توسط یک پزشک معاینه شوید

مراقبت های بعد از جراحی:

_ برای جلوگیری از یبوست به طور روزانه مکمل فیبر مصرف کنید

_ به مدت 6 هفته پس از جراحی فعالیت بدنی سنگین انجام ندهید.

_ پس از جراحی رژیم معمول و همیشگی خود را داشته باشید

_ پس از 10تا 14 روز استراحت مطلق پس از عمل آپلندیس برنامه ورزشی خود را با پیاده روی کوتاه شروع کنید

_ هنگام سرفه مراقب شکم خود باشید

_ در مورد بازگشت به محل کار یا مدرسه با پزشک خود مشورت کنید