ربات های جراحی

ربات های جراحی چیست؟

ربات‌های جراحی ، ربات‌هایی هستند که با استفاده از تکنولوژی رباتیک و کامپیوتری طراحی شده‌اند و به پزشکان جراح در انجام عملیات‌های جراحی کمک می‌کنند. این ربات‌ها دارای بازوهای قابل حرکت و دقیق هستند که توسط پزشکان کنترل می‌شوند. هدف اصلی استفاده از ربات‌های جراحی، بهبود دقت و کاهش خطرات در عملیات‌های جراحی است.

جراحی چیست؟

یکی از روش‌های درمانی است که در آن پزشکان با استفاده از ابزارهای جراحی ، به برطرف کردن مشکلات فیزیکی یا زیبایی بیماران می‌پردازند.جراحی می‌تواند برای درمان بیماری‌های مختلفی مانند سرطان ، آپاندیسیت ، کیست ، بیماری‌های قلبی و عروقی و غیره مورد استفاده قرار گیرد. همچنین جراحی می‌تواند برای بهبود زیبایی و ظاهر بیماران نیز انجام شود. برای مثال، جراحی بینی، جراحی چشم، جراحی پوست و مو و…

جراحی یک فرآیند پیچیده و دقیق است که نیاز به مهارت، تجربه و دانش بالای پزشکان جراح دارد. همچنین جراحی ممکن است با خطرات و عوارضی همراه باشد که می‌تواند برای سلامت و زندگی بیماران تهدید کننده باشد.

عوارض جراحی:

_ خونریزی زیاد

_ عفونت

_ آسیب به اعضای اطراف

_ بیهوشی

_ عدم بهبود کامل

_ عود بیماری

_ مرگ

به همین دلیل، پزشکان جراح همواره در تلاش هستند تا با استفاده از تکنولوژی‌های نوین و پیشرفته، جراحی‌هایی را انجام دهند که کمترین خطر و بیشترین بازدهی را داشته باشند. یکی از این تکنولوژی‌های نوین، استفاده از ربات‌های جراحی است که در سال‌های اخیر به عنوان یک نوآوری پزشکی مورد توجه قرار گرفته است.

در این مقاله (داطب)می‌خواهیم به معرفی ربات‌های جراحی، تاریخچه، مزایا و معایب آنها بپردازیم.

انواع ربات های جراحی:

_ ربات های کنترل از راه دور (telemanipulator)

_ کنترل از طریق کامپیوتر

_ ربات خودکار

ربات های کنترل از راه دور:

این ربات ها به طور مستقیم توسط جراح از طریق یک کنترلر که حرکات دست جراح را به بازوهای رباتیک منتقل می‌کند، کنترل می‌شوند. مثالی از این ربات ها سیستم جراحی داوینچی است که در سال 2000 توسط سازمان غذا و دارو تصویب شد.

مزایا:

_ افزایش دقت و کاهش خطاهای انسانی در جراحی

_ امکان دسترسی به نقاط داخلی بدن با برش های کوچک و کم تهاجمی

_ کاهش خونریزی، عفونت، درد و زمان نقاهت بیمار

_ افزایش دید و بزرگنمایی جراح از ناحیه جراحی

_ امکان انجام جراحی از راه دور و در فواصل زیاد

معایب:

_ هزینه بالای خرید و نگهداری ربات های جراحی

_ نیاز به آموزش و تجربه ویژه جراحان برای استفاده از ربات ها

_ عدم احساس لمس و بازخورد حسی برای جراح

_ احتمال وقوع خرابی یا اختلال در ربات یا ارتباط آن با جراح

_ محدودیت در حرکت و انعطاف پذیری ربات نسبت به دست جراح

ربات های کنترل از طریق کامپیوتر:

این ربات ها توسط جراح از طریق یک رایانه که بازوهای رباتیک و پایانه‌های انتهایی‌اش را کنترل می‌کند، کنترل می‌شوند. این ربات ها می‌توانند از روش های هوش مصنوعی برای بهبود عملکرد خود استفاده کنند. مثالی از این ربات ها ربات سینا است که توسط ایران تولید شده است.

مزایا:

_ ارائه دید سه بعدی و بزرگنمایی به جراح

_ امکان استفاده از روش های هوش مصنوعی برای بهبود عملکرد ربات

_ امکان انجام جراحی از راه دور و در فواصل زیاد

_ ایجاد موقعیت ارگونومیک برای جراح

معایب:

_ هزینه بالای خرید و نگهداری ربات های جراحی

_ نیاز به آموزش و تجربه ویژه جراحان برای استفاده از ربات ها

_ عدم انتقال نیروهای ایجاد شده بین ابزار جراحی و بافت تحت عمل به دست جراح

_ احتمال وقوع خرابی یا اختلال در ربات یا ارتباط آن با جراح

ربات های خودکار:

این ربات ها بدون نیاز به کنترل مستقیم جراح، عمل جراحی را انجام می‌دهند. این ربات ها بر اساس یک برنامه از قبل تعیین شده یا با استفاده از الگوریتم های یادگیری ماشین عمل می‌کنند. مثالی از این ربات ها ربات جراحی STAR است که در سال 2016 توسط دانشمندان آمریکایی ارائه شد.

مزایا:

_ کاهش نیاز به حضور جراح در محل عمل

_ امکان انجام جراحی با دقت و سرعت بالا

_ انجام جراحی در مواردی که جراحی انسانی ممکن یا موثر نیست

_ امکان انجام جراحی با برش های کوچک و کم تهاجمی

معایب:

_ هزینه بالای خرید و نگهداری ربات های جراحی

_ نیاز به تایید ایمنی و کارایی ربات ها توسط مقامات مربوطه

_ احتمال وقوع خطا یا اشکال در ربات یا برنامه آن

_ عدم امکان تطبیق با شرایط ناگهانی یا پیچیده در حین جراحی

تاریخچه ربات‌های جراحی:

ربات‌های جراحی، یکی از نوآوری‌های پزشکی بر پایه فناوری رباتیک هستند که تحولاتی زیادی در زمینه پزشکی ایجاد کرده‌اند.

_ در سال ۱۹۹۷ ، اولین عملیات جراحی قلب با استفاده از ربات دستیار جراحی به نام PAKY-RS انجام شد. این دستگاه با استفاده از ابزارهایی مانند بیرون کشیدن و مشاهده، به جراح این امکان را می‌داد که به ناحیه مورد نظر دسترسی داشته باشد.

_ دکتر پیتر وایت در سال ۱۹۸۵ با استفاده از همان رباتی که شرکت موتورولا طراحی و ساخته بود (PUMA 560) به یک عمل جراحی در ناحیه پروستات پرداخت.

_ ۱۹۹۲ ، شرکت Computer Motion موفق به تولید اولین ربات جراح قابل حمل به نام AESOP شد که این ربات بدون نیاز به دسته کنترل و با صدای جراح کنترل می‌شد.

_ اولین ربات جراحی به نام PUMA 560 توسط شرکت موتورولا در سال ۱۹۸۳، طراحی شد. این ربات به عنوان دستیار در جراحی دستگاه گوارش به کار گرفته شد که توسط یک دسته کنترل می‌شد.